ساز دهنی (هارمونیکا)

هارمونیکا (Harmonica) یا سازدهنی (Mouth Organ) جزو سازهای بادی است
و در خانواده سازهای زبانه آزاد (Free Reed Instruments) قرار می گیرد.
تولید صوت در این نوع سازها نتیجه ارتعاش یک زبانه (Reed) از جنس فلز است
که تنها یک سرآن به بدنه ساز متصل شده و انتهای دیگرش می تواند آزادانه حرکت کند.
به ارتعاش درآمدن این زبانه‌ها در اثر عبورجریان هوا موجب تولید صدای ساز می شود.

آموزش سازدهنی

در دنیای بلوز، پاپ، جـاز و راک، صدای سازدهنی‌ ها به گوش مـی ‌رسند.
سازی کوچک که انواع صداها از آن به گوش می رسد.
آنچه که به وسیله لیتل والتـر(Little Walter)، جونیور ولز (Junior Wells)، هاولین ولف (Howlin’ Wolf)،
جیمز کاتن (James Cotton) یا میک جگر (Mick Jagger) نواخته می‌شود
همگی ساز دهنی یا هارمونیکا هستند، اما هر یک صدایی منحصر به خود دارند.
هارمونیکا که نوای آن سالهاست روح و قلب جهانیان را تسخیر کرده، سازی ساده و بی‌ تکلّف است.
از موسیقی کلاسیک گرفته تا کانتری گاوچران‌ها، از آهنـگهـای احساسی دور آتش کمـپ گرفته
تا هیجان راک اند رول (Rock and Roll)، همه و همه با یک ساز ساده قابل اجرا هستند
و کوچک و قابل حمل بودن و راحتی نوازندگی، آن را به یکی از پر طرفدارترین سازها تبدیل کرده است.
اوتیس اسپن (Otis Span) پیانیست مادی واترز (Muddy Waters) که
یکی از بزرگترین و تاثیر گذار ترین آهنگسازهای سبک بلوز است می گوید:
هارمونیکا مادر گروه موسیقی بلوز است .

آموزش هارمونیکا

طبقه بندی کلی ساز دهنی

سازدهنی را به روش‌های مختلفی طبقه بندی می کنند
اما اگر از سازدهنی‌های بیس (Bass) و کورد (Chord) صرف نظر کنیم ،
سازدهنی هایی را که بیشتر برای نواختن سولو (Solo) استفاده می شوند
می توان در یک طبقه بندی بسیار کلی به ۲ گروه اصلی تقسیم کرد:

• سازدهنی‌های دو زبانه ای Doble Reed(ed) Harmonicas
• سازدهنی‌های تک زبانه ای Single Reed(ed) Harmonicas

انواع مختلف سازدهنی و کاربردشان

از انواع مختلف سازدهنی بر حسب قابلیت‌های مختلف و جنس صدایشان
در سبک‌های خاصی از موسیقی بیشتر استفاده می‌شود
که در اینجا به صورت مختصر و فهرست وار به آنها اشاره می کنیم:

• سازدهنی ترمولو و اکتاو : سبک‌های Folk و Pop
• سازدهنی دیاتونیک : سبک‌های Blues ، Country ، Rock ، Irish ، Folk و Pop
• سازدهنی کروماتیک : سبک‌های Classical ، Jazz ، Irish و Pop
• سازدهنی بیس و کورد : سبک‌های Classical و Pop البته بیشتر به صورت گروه نوازی.