آشنایی با دستگاه ماهور

دستگاه ماهور به علت زیاد بودن تعداد گوشه‌های آن یکی از گسترده‌ترین دستگاه‌ها است که حدودا شامل ۵۰ گوشه می‌شود.
به همین دلیل این دستگاه در هر سه بخش صدایی بم، میانی و زیر می‌تواند اجرا شود.
همچنین به دلیل تنوع تعداد گوشه‌ها با این دستگاه می‌توان به دستگاه‌های دیگر وارد شد و باز به ماهور بازگشت.
دستگاه ماهور به دلیل ملودی روان و شادش در جشن‌ها و اعیاد نواخته می‌شود.

با شنیدن گوشه‌های این دستگاه ابهت و شوکت به شنونده القا می‌شود.
همچنین حس شجاعت و دلیری دارد.
حس و حال این دستگاه به قطعات موسیقی فرنگی نزدیک است و در قشر جوان طرفداران زیادی دارد.
در مجموع می‌توان گفت دستگاه ماهور شاد و پرانرژی است و برای ساخت مارش‌های پرشور و هیجان بسیار مناسب است و به نوعی به انسان حس شروع و حرکت می‌دهد.

گام ماهور دقیقا همانند گام ماژور غربی است.
به عنوان مثال سرکلید ماهور دو همانند دو ماژور می‌باشد.

آموزشگاه موسیقی

ویژگی‌های گام ماهور

درجات گام ماهور با گام ماژور یکسان است.
گام ماهور دارای دانگ‌های مساوی است:
دانگ اول: پرده – پرده – نیم پرده
دانگ دوم: پرده – پرده – نیم پرده

گوشه‌های مهم دستگاه ماهور

درآمد: نت شاهد درجه اول است.

گشایش: نت شاهد درجه دوم ماهور است.

حصار: نت شاهد درجه چهارم ماهور است.

فیلی: نت شاهد درجه پنجم ماهور است.

خاوران: نت شاهد درجه ششم ماهور است. گوشه خاوران اغلب با یک کرشمه شروع می‌شود.

شکسته: نت شاهد درجه پنجم است و با این گوشه می‌توان وارد دستگاه شور شد. وارد شوری می‌شویم که نسبت به ماهور در درجه دوم قرار دارد؛ مثلا اگر ماهور “دو” می‌زنیم وارد شور “ر” می‌شویم (دو، ر)

دلکش: نت شاهد درجه پنجم است و با این گوشه می‌توان وارد دستگاه شور شد. در این گوشه درجه ۶ ربع پرده و درجه ۷ نیم پرده کاهش پیدا می‌کند.

راک: نت شاهد درجه اول است. به واسطه‌ی این گوشه می‌توان با همان نت شاهد وارد اصفهان شد. مثلا اگر ماهور “دو” می‌زنیم وارد اصفهان “دو” می‌شویم.

عراق: نت شاهد درجه اول است، ولی در اکتاو بالا. تفاوتی که با درآمد دارد این است که گاهی اوقات در عراق درجه هفتم نیم پرده کم می‌شود.